با تغذیه مناسب بیماری ام اس را مدیریت کنید - وبلاگ بازی

به گزارش وبلاگ بازی، ام اس یک بیماری غیر قابل پیش بینی است که بر روی هر فرد تأثیرات متفاوتی می گذارد. بیشتر مواقع کیفیت زندگی فرد می تواند بهتر گردد، در صورتی که بر جنبه های قابل تغییر سلامتی فرد توجه

نویسنده: محمد جواد واعظی

برای برخورداری از یک زندگی سالمتر به خودتان یاری کنید:

ام اس یک بیماری غیر قابل پیش بینی است که بر روی هر فرد تأثیرات متفاوتی می گذارد. بیشتر مواقع کیفیت زندگی فرد می تواند بهتر شود، در صورتی که بر جنبه های قابل تغییر سلامتی فرد توجه بیشتری شود. سلامتی شما، به مقدار قابل توجهی به آنچه که شما در هر وعده غذایی در ظرف خود می ریزید، بستگی دارد، بنابراین رژیم غذایی به عنوان یک عامل قابل تغییر می تواند تحت کنترل شما باشد. مواد غذایی پر چرب و مقادیر کنترل نشده غذاها منجر به افزایش وزن می شوند. مواد غذایی پر چرب میزان کالری بیشتری دارند. بنابراین برای کنترل کالری دریافتی، به میزان متعادل از چربیها بهره ببرید و مراقب میزان غذایی که می خورید باشید. شاید لازم باشد برای اینکه میزان کمتری غذا بخورید، از یک ظرف یا بشقاب کوچکتر بهره ببرید.

مدیریت تغذیه ای

الف) هدف مندی برای لاغر شدن:

داشتن وزن مناسب را به عنوان یک هدف همواره مد نظر داشته باشید دلایل بسیاری وجود دارد که فرد مبتلا به ام اس دچار کاهش وزن و یا افزایش وزن شود - همان داستان همیشگی کنترل وزن که برای هر فردی ممکن است پیش آید. مراقب کالری دریافتی خود باشید و به طور منظم ورزش کنید کالری یک مقیاس مقدار گیری انرژی ذخیره شده در کربوهیدراتها، چربیها و پروتئینهای موجود در مواد غذایی است. میزانی از انرژی دریافتی که مورد استفاده بدن قرار نمی گیرد، به صورت چربی ذخیره می شود و با گذشت زمان باعث افزایش وزن می شود.

فعالیت فیزیکی و تغذیه مناسب به عنوان 2 شریک بسیار عالی در کنترل وزن باید با هم همکاری داشته باشند فعالیت فیزیکی به تنهایی برای سوزاندن کالری مؤثر نیست. به نکات زیر توجه داشته باشید:

- از حداکثر قدرت عضلانی خود بهره بگیرید، یا اینکه آنها را قوی کنید، البته این بستگی به نوع برنامه ورزشی شما دارد.

- تحمل و توان خود را افزایش دهید.

- مقدار حرکت و انعطاف پذیری خود را افزایش دهید.

- قلب خود را قوی کنید.

- احساس خستگی را کاهش دهید.

- علائم افسردگی را به حداقل برسانید.

- عملکرد روده ها و مثانه خود را در شرایط مناسبی نگه دارید.

- از توده استخوانی که متحمل وزن شما می باشد محافظت کنید.

- مقدار تحریک پذیری و آسیب پوست خود را به حداقل برسانید.

مواد غذایی پر چرب و مقادیر کنترل نشده غذاها منجر به افزایش وزن می شوند. مواد غذایی پر چرب میزان کالری بیشتری دارند. بنابراین برای کنترل کالری دریافتی، به میزان متعادل از چربیها بهره ببرید و مراقب میزان غذایی که می خورید باشید. شاید لازم باشد برای اینکه میزان کمتری غذا بخورید، از یک ظرف یا بشقاب کوچکتر بهره ببرید.

ب) اصول سلامتی و تغذیه سالم را بنا کنید:

تغییر به سمت یک تغذیه خوب به برنامه ریزی، توجه و در برخی موارد به نوآوری احتیاجمند است. سازمان کشاورزی ایالات متحده در خصوص هرم غذایی راهنمائیهای مفیدی را ارائه می دهد. هر بخش هرم غذایی می تواند انتخابهای متعددی را بسته به احتیاجتان در اختیار شما قرار دهد.

بیشتر بخوانید: بیماری ام اس و ریشه های آن

- غلات کامل مثل گندم با سبوس، برنج قهوه ای، جوی دو سر و ذرت کامل را در برنامه غذایی خود قرار دهید، زیرا باعث می شوند که کربوهیدرات رژیم غذایی تان محتوی فیبر باشد. یک واحد از این گروه تقریباً 70 کالری انرژی دارد، یک واحد از این گروه معادل 1/2 لیوان برنج یا ماکارونی پخته و یا 1 برش نان است.

- سعی کنید 5 واحد از گروه سبزیجات و میوه ها در هر روز بهره ببرید. حداقل 3 واحد از سبزیجات و 2 واحد از میوه ها مصرف کنید. 1 واحد از میوه ها معادل 1 میوه میانه، یا 1/2 لیوان میوه خرده شده یا کمپوت میوه، یا 3/4 لیوان (6 اونس) آب میوه تازه است. سعی کنید اغلب از سبزیجات برگ سبز تیره و میوه های رنگی بهره ببرید.

- از پروتئینها و فرآورده های لبنی کم چرب بهره ببرید: شامل انواع گوشتهای قرمز کم چرب، مرغ، ماهی، فرآورده های لبنی بدون چربی یا کم چربی، انواع لوبیاهای خشک، tofu و سایر منابع پروتئینی گیاهی.

ث) انتخابهای آگاهانه و معقولانه داشته باشید:

راههای بسیاری وجود دارد تا با یاری آنها بتوانید هرم غذایی مخصوص به خود را بسازید. در خصوص چربی، شکر و سدیم دقت داشته باشید.

- مصرف چربیها خصوصاً چربیهای اشباع را متعادل کنید. تعادل در مصرف آنها نه تنها مقدار کالری دریافتی بلکه خطر بیماری های مزمن مثل بیماریهای قلبی و سکته مغزی را کاهش می دهد.

- از روغنهای گیاهی به جای چربیهای جامد مثل کره و مارگارین سفت بهره ببرید.

- پوست مرغ را در هنگام استفاده از آن جدا کنید.

- برچسب تغذیه ای روی محصولات می تواند به شما یاری کند تا از میزان چربی ماده غذایی آگاهی یابید و یا مواد غذایی را انتخاب کنید که سدیم و کلسترول کمتری دارند.

- گاهی اوقات از مصرف شیرینیها لذت ببرید، اما اجازه ندهید که مصرف نوشیدنیهای غیر الکلی و شیرینیها شما را از خوردن مواد غذایی که به آنها احتیاج دارید، باز دارند.

- به منظور کاهش دریافت نمک یا سدیم از چاشنیها، ادویه ها و سسهای کم سدیم و یا سبزیجات بهره ببرید.

با چالشهایی که به علت تغییر رژیم غذایی موجود می آیند، روبرو شوید:

تغذیه خوب مراحل الف و ب و ث را دنبال می نماید. اما به یاد داشته باشید که تغذیه فقط غذا نیست، بلکه سایر جنبه ها مثل احساسات، فرهنگ و جامعه را هم شامل می شود. تغییر عادتهای غذایی به علت نوع و نحوه غذایی که می خوریم، بسیار مشکل است. بنابراین برترین توصیه برای مبتلایان به MS پیروی از دستوراتی است که به همه افراد توصیه می شود. یعنی از یک رژیم کم چرب که محتوی غلات، میوه ها و سبزیجات متنوع و مواد غذایی با پروتئین بالا است، پیروی کنید.

سعی کنید که فعالیت فیزیکی و دریافت کالری خود را متعادل کنید.

تصمیم گیری برای ایجاد تغییرات اولین قدم است اما تغییرات نباید یک شبه اتفاق بیفتند. ابتدا تغییراتی را که آسان به نظر می رسند؛ انجام دهید و سپس مرحله به مرحله پیش بروید. به نکات زیر توجه داشته باشید:

- واقع بین باشید. تغییرات کوچک را با گذشت زمان انجام دهید. قدمهای کوچک بهتر از یک گام بزرگ کارایی دارد.

- شجاع باشید. مزه های نوی را با خوردن غذاهای نو تجربه کنید. کتابهای آشپزی بسیاری وجود دارند که در آنها دستورالعملهای متفاوتی برای تهیه غذاهای کم چرب ارائه شده است. استفاده از آنها می تواند به شما ایده بدهد.

- انعطاف پذیر باشید. آنچه را که می خورید با مقدار فعالیت فیزیکی خود در فاصله زمانی مشخصی تطبیق دهید. در طول یک روز این کار را انجام ندهید.

- از آنچه که می خورید لذت ببرید. همه غذاهای مورد علاقه خود را از فهرست خود خط نزنید. شما می توانید گاه گاهی به میزان کم از آنچه که مورد علاقه شماست، بخورید.

- فعال باشید. فعالیتهایی را انتخاب کنید که از آنها لذت می برید و مناسب شرایط شما در بقیه عمرتان می باشند.

ورزش کنید:

تمرینات آئروبیک مقدار ضربان قلب و تنفس را بالا می برند و شرایط قلبی عروقی را بهبود می بخشند. سایر ورزشها قدرت و انعطاف پذیری شما را افزایش می دهند. مثلاً، تمرین با انواع وزنه ها باعث افزایش قدرت و بهبود سلامتی استخوانها می شود. ورزشهایی مثل یوگا و نرمشهای سبک انعطاف پذیری را بهتر می نمایند.

- با پزشکتان در خصوص ورزشی که انجام می دهید، وزن ایده آل و احتیاجهای ویژه خود مشورت کنید. در صورت احتیاج، در خصوص برنامه ورزشی خود با یک فیزیوتراپیست مشورت کنید.

- در فعالیتهایی که می توانید به طور مستمر آنها را انجام دهید شرکت کنید، این امر، به برنامه کاهش وزن شما هم یاری خواهد نمود.

- اگر تا بحال ورزش نکرده اید، ابتدا با مقدار کم و به صورت کوتاه مدت ورزش کنید و هنگامیکه بدنتان سازگار شد، مقدار و مدت آن را افزایش دهید.

- گرمای زیاد و فعالیت بیش از حد، به طور موقت می توانند خستگی ام اس و سایر علایم این بیماری را تشدید نمایند. قبل، طی و بعد از فعالیت و یا ورزش به میزان کافی مایعات بنوشید. ورزشهایی که در آب خنک انجام می شوند را دنبال کنید و یا اینکه در فضاهایی که سیستم تهویه هوای خنک دارند ورزش کنید. استفاده از یک زیرپوش یا دستمال گردن خنک و مرطوب باعث می شود که دمای بدنتان در حد مناسبی قرار گیرد.

- سعی کنید به صورت گروهی ورزش کنید تا انگیزه کافی برای ادامه فعالیت خود داشته باشید.

هدف شما از غذا خوردن تأمین احتیاجهای خاص تغذیه ای باشد:

تغذیه خوب برای همه افراد لازم است اما مبتلایان به ام اس ممکن است احتیاجهای ویژه ای داشته باشند. علائم MS و داروهای مصرفی می توانند بر شرایط تغذیه شما اثر بگذارند. با پزشک یا پرستارتان در خصوص خشکی دهان، خستگی، و سایر علائمی که با خوردن تداخل می نمایند مشورت کنید. علائم ام اس می تواند مقدار فعالیت و حرکت را کاهش دهد.

اگر عادات غذایی شما مثل قبل است در حالی که مقدار فعالیت و حرکتتان کاهش یافته است، بالا رفتن وزن طبیعی است. اضافه وزن می تواند خسگی را افزایش دهد و مقدار حرکت شما را محدودتر کند و بعلاوه سیستم قلب و عروق و دستگاه تنفسی شما را به زحمت اندازد و خطر بیماریهای مزمن را افزایش دهد.

کاهش وزن بیش از مقدار هم می تواند سلامتی شما را به مخاطره اندازد، بویژه اگر به علت فقدان اشتها یا خستگی باشد، که هر دو عامل می تواند دریافت غذا را محدود نمایند. شما باید احتیاجهای تغذیه ای روزانه خود را دریافت کنید تا بدنتان توانایی مبارزه با عفونتها را داشته باشد.

خستگی را مدیریت کنید:

هر فردی ممکن است احساس خستگی کند، اما برخی از انواع خستگی مثل خستگی عصبی - عضلانی، خستگی مربوط به افسردگی، و حالت سستی بیماری ام اس می تواند مختص مبتلایان به ام اس باشد. این نوع از خستگی ها با داروها و روشهای متفاوت قابل درمان است. در اینجا به نکات مفیدی اشاره می کنیم تا زمانیکه خستگی برای شما مشکل آفرین است، بتوانید احتیاجهای تغذیه ای خود را تأمین کنید:

- اگر اشتهای شما به غذا کم است به جای 3 وعده از 5 یا 6 وعده غذایی ولی به میزان کم بهره ببرید. از خوردن غذاهایی که ارزش تغذیه ای کمی دارند اجتناب کنید. در یخچال و کابینت آشپزخانه مواد غذایی سالم ذخیره کنید مثل کراکرهای کم چرب، کره بادام زمینی، خشکبار یا کشمش، قوطی های کوچک آب میوه، ماست و پنیرهای کم چرب یا بدون چربی و یا بسته های آماده از سبزیجات خام خرد شده و یا سالادهای آماده بسته بندی شده.

- فهرست رستورانهایی را تهیه کنید که می توانند برای شما غذاهای سالم تهیه نمایند.

- غذاهایی را تهیه کنید و در فریزر ذخیره کنید تا در صورت احتیاج به سرعت و به راحتی مورد استفاده شما قرار گیرند.

در هنگام خرید و پخت غذا انرژی خود را حفظ کنید:

- قبل از اینکه سری به مغازه بزنید یک فهرست خرید تهیه کنید.

- مواد غذایی اصلی را که به طور منظم از آنها استفاده می کنید بخرید.

- هنگامیکه غذا می پزید بیشتر از احتیاج خود تهیه کنید تا بتوانید آن را در فریزر گذاشته و در موقع احتیاج از آن بهره ببرید.

- سبزیجات آماده از قبیل خرد شده باعث می شوند که زمان آماده کردن غذا کاهش یابد و انرژیتان ذخیره شود.

- زمانیکه انرژی شما کم است و احساس خستگی می کنید می توانید از ظروف غذای یکبار مصرف بهره ببرید.

- شما می توانید از یک کارشناس کاردرمانی در چیدمان مجدد آشپزخانه خود یاری بگیرید تا د رهنگام تهیه و پخت غذا انرژی کمتری مصرف کنید و کمتر احساس خستگی کنید.

منبع مقاله :

واعظی، محمد جواد، (1396)، دانستنیهای پزشکی، قم: نوید حکمت، چاپ اول.

منبع: راسخون