پیاده روی بالای بزرگراه ها

به گزارش وبلاگ بازی، تهران (پانا) - دو طرح برای تامین فضاهای عمومی ویژه دوران فراگیری کرونا در پایتخت کلید خورد. مدیریت شهری از طریق این دو طرح بنا دارد عقب ماندگی 7 سال گذشته در کسری فضاهای سبز و عمومی شهری در مناطق 22گانه پایتخت را جبران کند.

پیاده روی بالای بزرگراه ها

به گزارش دنیای اقتصاد، فراگیری ویروس کرونا از اواخر سال گذشته تا به امروز منجر به کاهش تردد و پرهیز شهروندان از مراجعه به فضای عمومی بسته همچون مال ها، مراکز تجاری و رستوران ها برای گذران اوقات فراغت و تفریح در مناطق مختلف شهری پایتخت شده است. از این رو شهروندان برای تغییر شرایط محیطی عموما به پارک ها و بوستان های شهری به عنوان فضاهای عمومی باز روی آورده اند. افزایش مراجعه شهروندان به فضاهای سبز و بوستان های شهری موجب شده کمبود سرانه های خدماتی این حوزه را در مناطق مختلف شهری بیش از گذشته نمایان کند.

مطالعات و تحقیقات اجرا شده از شرایط کنونی سرانه های خدماتی مناطق 22 گانه و میزان موردنیاز برای پاسخگویی به جمعیت این کلان شهر نشان می دهد: درحال حاضر معادل 6 هزار و 200 هکتار پارک و بوستان عمومی در شهر تهران وجود دارد. این درحالی است که سرانه فضای سبز واقعی موردنیاز در کلان شهر تهران به ازای هر نفر معادل 10 مترمربع است. به این ترتیب با توجه به شرایط کنونی فضای سبز ایجاد شده در مناطق شهری(به غیر از فضای سبز غیرقابل استفاده حاشیه بزرگراه ها) سرانه هر شهروند تهرانی معادل 8/ 6 مترمربع است که نسبت به شرایط استاندارد بیش از 3 مترمربع به ازای هر نفر کمبود فضای سبز(پارک و بوستان عمومی) وجود دارد.

کسری سرانه های خدماتی در حوزه فضای سبز اگرچه طی سال های گذشته نیز وجود داشته، اما به دلیل نوع متفاوت حضور شهروندان در فضاهای عمومی سربسته، این مساله چندان به چشم نمی خورد، اما استفاده بیشتر شهروندان از فضاهای عمومی باز در ایام شیوع کرونا، این مساله را بیشتر تعیین کرده است.

به عنوان مثال کمبود پارک و فضای سبز در محدوده منطقه 12 تهران معادل 184 هکتار یا در منطقه 18 معادل 213 هکتار است. این کسری در منطقه 17 معادل 231 هکتار، در منطقه15 273 هکتار و در منطقه 14 معادل 447 هکتار برآورد شده است. البته شرایط سرانه پارک و فضای سبز در مورد مناطقی که در نیمه شمالی شهر قرار گرفته اند قدری مناسب تر است. با این حال این کسری در محدوده این مناطق نیز مشاهده می شود. به عنوان مثال منطقه 2 معادل 252 هکتار کسری پارک و فضای سبز دارد. این موضوع در مورد مناطق پنج و شش به ترتیب معادل 414 هکتار و 163 هکتار است.

آن طور که بررسی های شهرداری تهران نشان می دهد به جز مناطق یک، 13، 19 و 20 سایر مناطق شهری پایتخت دچار کمبود دسترسی به خدمات هفتگانه و فضای سبز هستند.

مطالعات اجرا شده در مورد مجموع پتانسیل موجود برای تامین خدمات هفتگانه در مناطق مختلف شهری تهران(صرف نظر از منطقه 22 که دارای ظرفیت گسترده ای است) معادل 4 هزار و 525 هکتار است.

مدیریت شهری در اولین گام برای افزایش سرانه های خدماتی مناطق 22گانه شهر تهران، به زمین جهت ایجاد و احداث پارک و بوستان نیاز دارد. یکی از راهکارهای پیش بینی شده برای تامین زمین جهت ایجاد سرانه های خدماتی در طرح جامع و تفصیلی شهر تهران، استفاده از اراضی ذخیره است. از آنجاکه کمبود زمین و مسائل تملک اراضی مهم ترین مانع سر راه ایجاد سرانه های خدماتی است، استفاده از ظرفیت اراضی ذخیره به عنوان یک میانبر مهم برای احداث پارک ها و بوستان های عمومی شناخته می شود.

مطابق با ضوابط طرح جامع شهر تهران، اراضی ذخیره شهری به تمامی اراضی و املاک و فضاهای باز بزرگ با مساحت یک هکتار و بیشتر(به جز فضاهای سبز موجود) که در عملکرد خاص هر یک از پهنه ها تعیین تکلیف نمی شوند به ذخیره نوسازی شهری اختصاص پیدا می کنند تا در راستای بازسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر، به عنوان سرریز و تعادل بخشی جمعیت متراکم و کمبود سرانه خدمات این بافت ها به طور همزمان با تهیه طرح های مداخله در بافت ها از یکسو یا با گذاشتن مجموعه ای از کاربری های چندمنظوره شهری از سوی دیگر مورد استفاده قرار گیرند. به این ترتیب این اراضی به دلیل مساحت بالا دارای یک ویژگی دومنظوره به نفع شهر و منافع عمومی هستند. به این معناکه امکان استقرار فضای سبز و خدمات هفت گانه غیرانتفاعی در این اراضی وجود دارد. البته این ویژگی به نوعی در تضاد با منافع مالکان آنها است. چراکه به طور طبیعی منفعت مالکان آنها از محل ساخت وساز حاصل می شود.

از این رو کمیسیون ماده پنج اواخر سال گذشته در مصوبه ای مالکان املاک و اراضی ذخیره توسعه و نوسازی شهری را موظف کرد تا برای اخذ مجوز ساخت وساز در این اراضی، ملزم به تهیه طرح توجیهی اولیه با لحاظ کردن حداقل 50 درصد عرصه این اراضی به خدمات هفت گانه غیرانتفاعی باشند.

مطابق با تکلیف طرح جامع و پس از پایش نقشه های طرح تفصیلی، مجموع اراضی ذخیره تثبیت شده در ضوابط طرح تفصیلی تهران معادل 4 هزار و 304 هکتار می رسد. از این میزان، پهنه مسکونی دارای 341 هکتار، پهنه سبز معادل 628هکتار، پهنه مختلف معادل 299 هکتار و پهنه تجاری-اداری معادل 302 هکتار از اراضی ذخیره را در خود جای داده اند. البته مطابق با بررسی های اجرا شده معادل 16 هکتار از اراضی ذخیره تثبیت شده خارج از محدوده شهری و معادل یک هزار و 120 هکتار آن دارای کاربری های تثبیت شده خدماتی هستند. آن طور که اطلاعات سامانه مکانی شهرداری تهران نیز نشان می دهد معادل همین مساحت نیز از جمله اراضی ذخیره شناخته شده در سطح شهر هستند که هنوز در نقشه های طرح تفصیلی تثبیت و تدقیق نشده اند.

به این ترتیب این اراضی قرار است در خدمت تامین پارک و بوستان عمومی برای جبران کسری فضاهای موردنیاز تهران گردی در عصر کرونا قرار بگیرد.

ظاهرا طی یکی، دو سال اخیر، به همین دلیل، 20 باغ با مساحت بین 5 هزار مترمربع تا 2 هکتار از سوی شهرداری تملک و به بوستان عمومی تبدیل شده است. با این حال اثر این اقدامات حداقل در یک دوره زمانی میان مدت تعیین خواهد شد. اقدامی که اگر طی هفت سال گذشته از اجرای طرح تفصیلی تعلیق نمی شد امروز در عصر کرونا، کسری سرانه های خدماتی (تفریحی-گردشگری) در سطح شهر دردسرساز نشده بود. به ویژه آنکه اختیار اراضی ذخیره در دست مدیریت شهری نیست و تازمانی که مالکان آنها اقدام به ارائه اخذ مجوز ساخت وساز در این اراضی به کمیسیون ماده پنج را ندهند عملا راهی برای استفاده از ظرفیت آنها جهت جبران کسری سرانه های خدماتی وجود ندارد.

از این رو مدیریت شهری طرح جایگزینی با عنوان طرح سقف سبز همگانی روی بزرگراه ها را پیش بینی و درحال آماده سازی مقدمات آن است.

طی سال های گذشته که عمده طرح های توسعه شهری در قالب ساخت بزرگراه ها و ایجاد فضای بیشتر برای حضور خودروهای شخصی در سطح شهر خلاصه می شد؛ ترکیب بخش زیادی از محلات قدیمی شهر به واسطه ساخت بزرگراه هایی همچون امام علی، نیایش و... برهم خورده و منجر به ایجاد گسست اجتماعی میان هویت محله ای این مناطق شهری شد. به طوری که گستره زیادی از محدوده شهری در کنار بزرگراه های ایجاد شده با مسائل زیادی از جمله از دست رفتن هویت محلی روبرو شدند. طرح جدید مدیریت شهری به نوعی به دنبال ایجاد راه ارتباطی مجدد میان محله های از هم جدا شده در محدوده های اطراف این بزرگراه ها است. به این صورت که از طریق ایجاد فضای سبز مخصوص تفریح و پیاده روی روی بزرگراه های شهری، مناطق مسکونی جدا شده دو طرف این راستاهای خودرویی را دوباره به یکدیگر متصل کنند. این پروژه ها در مقیاس پروژه های محلی قرار گیرند و به دلیل ابعاد پروژه و بودجه موردنیاز، سرعت اجرا بالا در دوره زمانی کمتری را نیاز دارند.

محدوده پایلوت اجرای این طرح روی بزرگراه های امام علی، چمران و نیایش پیش بینی شده است.

مدیریت شهری پایتخت امیدوار است استفاده از این ظرفیت شهری، فرصت جدیدی را پیش روی توسعه فضاهای همگانی در شهر تهران به وجود آورد.

منبع: خبرگزاری پانا

به "پیاده روی بالای بزرگراه ها" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "پیاده روی بالای بزرگراه ها"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید